De start van de menstruatie (menarche) is een belangrijk moment voor jonge meisjes. Het toont hun toekomstige vruchtbaarheid, maar het is veel meer dan dat. Menarche is ook het ogenblik dat een vrouwenlichaam voor de eerste keer hormonen aanmaakt. 
 
Hormonen aanmaken is niet makkelijk. Het vereist regelmatige ovulatie of eisprong, en het kan tot een paar jaar duren voordat dat het geval is. Dat is waarom de eerste jaren van de menstruatie zo precair zijn en het afgeraden moet worden dan al hormonale anticonceptie te gebruiken. 

Waarom tienermeisjes echte maandstonden moeten krijgen - en niet de pil

-       verminderde botdichtheid (2)
-       gewijzigde hersenstructuur (3)
-       groter risico op depressie (4)
-       onderdrukt libido (5)


 Bijwerkingen worden deels veroorzaakt door de synthetische hormonen zelf, deels door het gebrek aan eigen oestrogeen en progesteron. 

Ovulatie gaat niet gewoon over een baby kunnen krijgen. Het is ook de belangrijkste hormonale gebeurtenis tijdens een menstruele cyclus, en de enige manier om oestrogeen en progesteron aan te maken. Wanneer we de eisprong stilleggen door door hormonale anticonceptie, ontzeggen we meisjes de hormonen die ze nodig hebben voor hun metabolisme, botsterkte, gezondheid van hart- en bloedvaten, humeur, etc…
 
Meisjes die synthetische hormonen slikken verliezen de hormooncreërende werking van hun lichaam. De pseudo-hormonen hebben gelijkenissen met echte menselijke hormonen maar ook vele verschillen. Bijvoorbeeld: het progestin levonorgestrel (zoals in de mirena-spiraal) veroorzaakt haarverlies, maar lichaamseigen progesteron zorgt voor haargroei. Het progestin drospirenon verhoogt de kans op bloedklonters, terwijl progesteron de algemene gezondheid van hart- en bloedvaten verbetert. Ethinylestradiol, het synthetische oestrogeen in de pil zorgt vaak voor verminderde insulinegevoeligheid (6) terwijl estradiol dat verhoogt. Kortom: synthetische hormonen hebben niet de gezondheidsvoordelen van de menselijke hormonen die ze vervangen.

Hormonale anticonceptie wordt vaak omschreven om maandstonden te ‘regelen’, maar dat is onzin want een bloeding veroorzaakt door de pil is niet hetzelfde als een menstruatie.
 
Een echte menstruatie is het eindresultaat van een serie belangrijke hormonale gebeurtenissen inclusief een eisprong. Daartegenover staat de pilbloeding, een onttrekkingsbloeding gedirigeerd door de juiste dosis van de ontwikkelaar.  
 
Pas menstruerende meisjes hebben vaak onregelmatige of heftige regels. Dat maakt het verleidelijk voor dokters om anticonceptie aan de moeders voor te stellen en zo de onderliggende problemen te negeren. Maar onregelmatige en hevige maandstonden zijn normaal voor die leeftijd, omdat een meisjeslichaam nog geen regelmatige eisprong heeft. Hormonale anticonceptie onderdrukt verder de ovulatie, een foute reactie dus. Hormonale contraceptie zal er niet voor zorgen dat er in de toekomst een eisprong plaatsvindt of regelmatigere maandstonden, en het zal het waarschijnlijk alleen maar moeilijker maken.

Zware (pijnlijke) maandstonden: Na een paar jaar zullen de meeste tieners hier geen last meer van hebben. Ondertussen kunnen de mogelijkheden van een zuivelvrij dieet en het medicinale kruid kurkuma uitgeprobeerd worden. Op korte termijn kan ook ibuprofen heil brengen. 
 
Onregelmatige maandstonden:
 Dit is normaal tijdens de eerste jaren van menstruatie en zal vanzelf veranderen zonder behandeling. Als de regels niet regelmatiger worden is het best een medische diagnose te laten stellen. De beste behandeling zal niet de pil zijn, maar veeleer iets wat de onderliggende oorzaak van de onregelmatigheid aanpakt. Bijvoorbeeld, de veelvoorkomende hormonale aandoening polycystisch eileider syndroom (PCOS) vraagt om een aangepast dieet en genormaliseerde bloedsuikerspiegel. De pil is geen goede behandeling voor PCOS, tegengesteld aan wat je dokter je kan zeggen. 
 
Acne: Tieneracne reageert verbazingwekkend goed op een zuivel- en suikervrij dieet en op het voedingssupplement zink. Natuurlijke acnebehandelingen werken trager dan de pil, maar ze zijn een betere keuze omdat ze een permanente oplossing bieden. Van zodra je immers met de pil stopt zal de acne terugkeren, vaak erger dan het was.   

Ovulatie is hoe meisjes hormonen aanmaken

Pilbloedingen zijn geen maandstonden

Betere oplossingen voor menstruele problemen

Jammer genoeg is dat net wanneer de meeste meisjes ermee beginnen. Volgens een recente studie (1) werd er de laatste 10 jaar een groei waargenomen van 50% van jonge tieners (12-15 jaar) die anticonceptie zoals de pil, injecties, implantaten en Nuvaring gebruikten. Deze meisjes lopen het risico de vele bijwerkingen van hormonale geboorteregeling vroeg of laat te ondervinden:

Referenties
1  Rashed AN et al. Trends and patterns of hormonal contraceptive prescribing for adolescents in primary care in the U.K. J Fam Plann Reprod Health Care. 2015 Jul;41(3):216-22. PMID: 25398724
2  Sholes D et al. Oral contraceptive use and bone density in adolescent and young adult women. Contraception. 2010 Jan;81(1): 35-40. PMID 20004271.
3  Petersen N. Oral contraceptive pill use is associated with localized decreases in cortical thickness. Hum Brain Mapp. 2015 Jul;36(7):2644-54. PMID: 25832993
4  Kulkarni J. Depression as a side effect of the contraceptive pill. Expert Opin Drug Saf. 2007 Jul;6(4):371-4. PMID: 17688380
5  Panzer C et al. Impact of oral contraceptives on sex hormone-binding globulin and androgen levels: a retrospective study in women with sexual dysfunction. J Sex Med. 2006 Jan;3(1):104-13. PMID: 16409223
Kojima T et al. Insulin sensitivity is decreased in normal women by doses of ethinyl estradiol used in oral contraceptives. Am J Obstet Gynecol. 1993 Dec;169(6):1540-4. PMID: 8267059